Czas Drugiej Świątyni - saduceusze i boetosianie
Pierwsza wzmianka w historii o więcej niż jednym kierunku wiary Izraela jest od pierwszego wieku przed obecna era.
Różne źródła informują nas o istnieniu dwóch całkowicie przeciwstawnych grup, o saduceuszach i faryzeuszach.
Saduceusze śledzili Torę, tak jak była napisana, a faryzeusze wierzyli w jakaś dodatkowa "ustna" Tore, które faryzeusze dodali do pisemnej Tory.
W czasie Drugiej Świątyni powstalo kilka następnych ruchów, wśród nich na przykład następny ruch, który śledzil tylko pisemną Tore - ruch boetosianów lub ruch, który dodał do hebrajskiej Biblii kilka innych ksiąg - ruch esseńczyków (którego wyznawcy są uważane jak autorzy zwojów z Morza Martwego).
Saduceusze i boetosianie (podobnie jak później karaimi) kontynuowali tradycję wytworzoną przez proroka Mojżesza, i przestrzegali przykazań Tory bez jakikolwiek dodatków, jak nakazał Bóg.
W czasie Drugiej Świątyni powstalo kilka następnych ruchów, wśród nich na przykład następny ruch, który śledzil tylko pisemną Tore - ruch boetosianów lub ruch, który dodał do hebrajskiej Biblii kilka innych ksiąg - ruch esseńczyków (którego wyznawcy są uważane jak autorzy zwojów z Morza Martwego).
Saduceusze i boetosianie (podobnie jak później karaimi) kontynuowali tradycję wytworzoną przez proroka Mojżesza, i przestrzegali przykazań Tory bez jakikolwiek dodatków, jak nakazał Bóg.
Nic nie dodacie do tego, co ja wam nakazuję, i nic z tego nie odejmiecie, zachowując nakazy Wiecznego, Boga waszego, które na was nakładam. (5M 4:2)
Tych wszystkich rzeczy, przeze mnie nakazanych, pilnie będziesz przestrzegał, by je wykonać: niczego nie dodasz i niczego nie ujmiesz. (5M 13:1)
W starożytnej literaturze często czytamy, że saduceusze nie wierzyli w zmartwychwstanie umarłych, ani w pośmiertna nagrode lub kare.
Nie jest ważne, czy ich zdanie byłopoprawne czy nie, ważne jest, że ich opinia była oparta na poczciwej interpretacji Biblii (chociaż większość dzisiejszych karaimów nie zgadza się z tym poglądóm). ¹
¹) Wiara w zmartwychwstanie umarłych i w pośmiertna nagrode lub kare jest częścią Dziesięciu artykułów wiary, które otrzymuje większość dzisiejszych karaimów.
¹) Wiara w zmartwychwstanie umarłych i w pośmiertna nagrode lub kare jest częścią Dziesięciu artykułów wiary, które otrzymuje większość dzisiejszych karaimów.
Faryzeusze przeciwnie wierzyli, że interpretacja faryzejskich nauczycieli pochodzi od Boga i podwyższyli te interpretacji na poziom samej Tory.
Z biegiem czasu było to faryzejeskie twierdzenie nagradzene twierdzeniem rabinów, że ich interpretacja i nauczanie pochodzi od samego Boga, który dał im to nauczanie w formi jakiejś dodatkowej ustnej Tory. ²
²) Talmud Babiloński , Chagiga 3b, Talmud Jerozolimski, Pe'ah 2:6 17a.
Rabini poszli nawet tak daleko, że de facto twierdzą, że wzajemne sprzeciwianie się interpretacji Biblii pochodzi od Boga. ³
³) Rabin Aba powiedział w imię Samuela: trzy lata Dom Szammaja i Dom Hilela rozchodzili się (w mniemaniu). Niektórzy twierdzili, że prawo jest zgodne z nimi, natomiast drugi twierdzili, że prawo jest zgodne z nimi. To zabrzmial głos anioła: (przeciwne) twierdzenia tych (Domu Szammaja) i tych (Domu Hilela) są słowa Boga Żywego. Talmud Babiloński, Erubin 13b
Trzecim głównym ruchem byli esseńczycy; ich Biblia miała więcej niż 24 (używanych przez nas) ksiąg. Esseńczycy używali słonecznego kalendarza (zgodnie z którym przypadaly święta każdego roku na te same dni), który nie ma oparcia w hebrajskiej Biblii.
Nie mamy obfitość obiektywnych informacji o tym jak długo te trzy ruchy razem współistniały.
Często się twierdzi, że esseńczycy i saduceusze przestali istnieć niedługo po zburzeniu Świątyni w roku 70 obecnej ery.
To twierdzeniewydaje się nieprawdopodobne, bo pisma o esseńczykach pojawjały się aż do 10-go wieku, to świadczy, że przetrwali nawet do czasów po zniszczeniu Świątyni.
Również informacje o saduceuszach i boetosianach pojawiają się w literaturze i w czachach stosunkowo długo po zniszczeniu Świątyni, i jest bardzo prawdopodobne, że grupy te istniały dłużej, niż się twierdzi.
